Czym jest lęk separacyjny? – John Bowlby

Lęk separacyjny to lęk przed utratą bliskiej, szczególnie ważnej osoby, z którą łączy nas więź emocjonalna, wywołany nawet krótką jej nieobecnością. Brytyjski psychoanalityk John Bowlby stworzył teorię przywiązania, która tłumaczyła negatywny wpływ takiej rozłąki na człowieka.

Lęk separacyjny – podstawowe informacje

Lęk separacyjny jest jednym z rodzajów zaburzenia lękowego, które można zaobserwować zarówno u ludzi, jak i u zwierząt (przeważnie psów). W największym stopniu dotyczy ono dzieci do 3. roku życia, które źle znoszą rozłąkę z matką, do nich odnosi się także definicja tego pojęcia w psychoanalizie.

Fazy lęku separacyjnego wg Bowlbiego

Bowlby wyróżnił trzy fazy lęku separacyjnego u dzieci: fazę protestu (niepokój, głośny płacz, nadpobudliwość), desperacji (monotonny lub sporadyczny płacz, zanik aktywności ruchowej) i obojętności (akceptacja innych opiekunów, brak szczególnych reakcji w obecności matki).

Terapia dla lęku separacyjnego

W większości takich przypadków to zjawisko jest jedynie okresem przejściowym i nie wymaga terapii, jednak kiedy z podobnym problemem borykają się starsze dzieci bądź dorośli, konieczna jest interwencja specjalisty. U dorosłych lęk separacyjny objawia się obawami przed nawet krótką rozłąką z bliską osobą, uporczywymi myślami o jej stracie bądź koszmarami sennymi. Natomiast psy cierpiące na lęk separacyjny podczas nieobecności opiekuna odczuwają niepokój, wykazują działania destrukcyjne i nadmierną ruchliwość, a także wyją lub szczekają.

Lęk separacyjny a dzieci

Pod kątem lęku separacyjnego najczęściej badane są dzieci. W 2014 roku Trine Klette i Kari Killén przeprowadziły obserwacje dwanaściorga dzieci w wieku od 13 do 16 miesięcy, które przez kilka godzin dziennie pozostawały w centrach opieki.

Aż jedenaścioro badanych wykazywało zachowania charakterystyczne dla lęku separacyjnego. Pionierem analizowania zjawiska więzi pomiędzy dzieckiem i matką oraz zaburzeń wynikających z jej nieprawidłowego przebiegu był John Bowlby, który zainteresował się tym tematem w latach 50. XX wieku i prowadził badania nad dziećmi, które nie przebywały pod stałą opieką rodziców, na przykład z powodu pobytu w szpitalu.

Lęk separacyjny u zwierząt

Przykładem obserwacji lęku separacyjnego u zwierząt mogą być badania przeprowadzone w Irlandii Północnej, według których 68,3% psów adoptowanych ze schroniska miało objawy charakterystyczne dla tego zaburzenia. Pojęcie lęku społecznego funkcjonuje w wielu publikacjach jako „separation anxiety” lub „separation anxiety disorder (SAD)”.

Więcej porad dotyczących zdrowia psychicznego i nie tylko znajdziesz w serwisie www.kuriozum.pl.